Z upływem lat widok kolektorów słonecznych i paneli fotowoltaicznych staje się coraz bardziej swojski. Argumenty natury ekonomicznej i ekologicznej są na tyle przekonujące, że liczba dachów pokrytych instalacjami alternatywnego zasilania w energię bezustannie rośnie.
Rodzi się zatem pytanie, na które rozwiązanie postawić. Wybór między kolektorami i panelami fotowoltaicznymi może być trudny – aczkolwiek wskazówki zawarte poniżej powinny go znacząco uprościć.
Kolektory słoneczne – funkcje i zalety
Promieniowanie słoneczne jest zamieniane w ciepło za pośrednictwem kolektora słonecznego. Główną funkcją działania tego urządzenia jest podgrzewanie wody oraz wsparcie dla systemu centralnego ogrzewania w corocznych okresach przejściowych.
Ekspozycja kolektora na działanie promieni słonecznych powoduje, iż wbudowany w kolektor tzw. absorber pochłania promieniowanie i przeistacza je w ciepło, a dzięki temu podgrzana zostaje substancja przepływająca przez urządzenie – najczęściej jest to roztwór glikolu propylenowego.
Ciecz o wyższej temperaturze przechodzi dalej do zasobnika, gdzie podgrzewa wodę użytkową, a po schłodzeniu się ponownie wraca do kolektora. Strefa klimatyczna, w której znajduje się Polska sprawia, że system ten ma charakter okresowy. Działanie kolektora słonecznego w głównej mierze zależy od właściwego naświetlenia (niekoniecznie od samej mocy promieni słońca), co powoduje, iż mogą pracować także zimą.
Nagrzewanie się kolektora osiąga poziom szczytowy w sezonie letnim. Najcieplejsze miesiące w roku są okresem najwyższej efektywności pracy kolektorów – urządzenia te potrafią pokryć niemalże w całości (90% i więcej) zapotrzebowanie na energię niezbędną do podgrzania wody. W pozostałej części roku potrzebne będzie dodatkowe jej dogrzewanie, a temperatura wyjściowa będzie zróżnicowana dla każdego miesiąca.
Panele fotowoltaiczne – rozwiązanie uniwersalne
Działanie paneli fotowoltaicznych polega na wykorzystaniu promieniowania słonecznego do produkcji energii elektrycznej. W ogniwach budujących panele dochodzi do zjawiska zwanego fotowoltaiką, dzięki któremu energia słoneczna zostaje przekształcona w prąd stały, a następnie poprzez inwerter zamieniona w prąd zmienny.
Co to oznacza? Mówiąc krótko – prąd ten może wprost zasilać domowe gniazdka, a co za tym idzie, zaopatrzyć wszelkie domowe urządzenia w energię niezbędną do ich użytkowania. Panele fotowoltaiczne pozwalają również na wykorzystanie ich pracy do podgrzewania wody w domu. System ten jest całoroczny, chociaż jego efektywność może się znacząco różnić w przypadku zachmurzenia nieba.
Najwyższe parametry panele osiągają przy bezchmurnym niebie i temperaturze powietrza oscylującej wokół 25°C. Jakość pracy modułów spada wraz z poziomem ich separacji od promieniowania, co przy całkowitym zasłonięciu słońca przez chmury może oznaczać, iż uzyskają 1/5 (a nawet mniej) swojej najlepszej możliwej wydajności.
Panele fotowoltaiczne nie muszą być zamontowane na dachu budynku (tak jak kolektory), przez co można zainstalować je w dowolnie wybranym miejscu, pamiętając jednakże, aby było jak najlepiej nasłonecznione.
W przypadku fotowoltaika warto pamiętać o uruchomionym w ubiegłym roku programie Mój Prąd, który za każdą instalację pozwala odebrać 5000 zł.
Kolektory czy panele – na który wariant postawić?
Funkcjonalność i efektywność wskazują, iż w tym przypadku rozwiązanie bardziej uniwersalne jest jednocześnie lepszym wyborem. Możliwość wykorzystania fotowoltaiki do zaopatrzenia domu w energię elektryczną oraz do podgrzania wody jest niewątpliwym atutem tego rozwiązania. Dodatkowym argumentem może być fakt, iż nadwyżkę wyprodukowanej przez panele energii można pobrać w dowolnym momencie z sieci, przez co wzrasta ich znaczenie w sensie inwestycyjnym.
Doświadczenie pokazuje, iż kolektory są urządzeniami, które cechuje relatywnie większa awaryjność. Kolektory wymagają cyklicznej konserwacji, przeglądu stanu (stelaże, szyby) i czyszczenia, podczas gdy panele fotowoltaiczne są w zasadzie bezobsługowe i w pełni zautomatyzowane.
Wybór między panelami a kolektorami słonecznymi może być rozstrzygnięty przez potrzebę, którą mają zaspokoić. Jeśli jedynym i głównym celem jest podgrzewanie wody, to wówczas kolektory z pewnością zdadzą egzamin. Szersze zastosowanie i wygoda użytkowania przemawiają za inwestycją w panele fotowoltaiczne. Od 2019 zakup obu instalacji możemy odliczyć od podatku dzięki uldze termomodernizacyjnej.
Warto przeczytać:
