8 stycznia 2010 r. Prezydent RP podpisał ustawę z dnia 17 grudnia 2009 r. o zmianie ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Celem uchwalenia ustawy było pobudzenie rynku wynajmu lokali mieszkalnych, poprzez zdefiniowanie najmu okazjonalnego i wyłączenie go spod reżymu większości przepisów ustawy o ochronie praw lokatorów oraz eliminowanie „szarej strefy” najmu lokali, co skutkować ma zwiększeniem dochodów budżetu sektora publicznego z tytułu podatku od wynajmu nieruchomości mieszkalnych.
Ustawa zawiera uzupełnienie ustawy o ochronie praw lokatorów o przepisy dotyczące najmu okazjonalnego lokalu oraz zmiany w zakresie opodatkowania podatkiem ryczałtowym przychodów z tytułu najmu.
Zmiany w ustawie o ochronie praw lokatorów polegają na dodaniu rozdziału 2a „Najem okazjonalny lokalu”, który będzie miał zastosowanie do lokali mieszkalnych, których właścicielami są osoby fizyczne nie prowadzące działalności gospodarczej w zakresie wynajmowania lokali.
Oddawanie do używania takiego lokalu następować będzie na podstawie umowy o najem okazjonalny lokalu (umowy nazwanej), zawieranej na czas oznaczony, nie dłuższy niż 10 lat.
Obowiązkowymi załącznikami do umowy będą:
- oświadczenie najemcy, w formie aktu notarialnego, o poddaniu się egzekucji i zobowiązaniu się do opróżnienia i wydania lokalu używanego na podstawie umowy o najem okazjonalny lokalu,
- wskazanie przez najemcę lokalu, do którego ma być przeprowadzona eksmisja,
- oświadczenie właściciela lokalu lub osoby posiadającej tytułu prany do lokalu o wyrażeniu zgody na zamieszkanie najemcy i osób z nim zamieszkujących w lokalu wskazanym w oświadczeniu. Na żądanie wynajmującego należy załączyć oświadczenie z podpisem notarialnie poświadczonym.
Zawarcie umowy o najem okazjonalny lokalu właściciel obowiązany będzie zgłosić naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu ze względu na miejsce zamieszkania właściciela, pod rygorem wyłączenia przepisów specjalnych dla najmu okazjonalnego lokalu na rzecz pełnej regulacji ochrony praw lokatorów.
Umowa o najem okazjonalny lokalu będzie wygasać po upływie czasu na jaki została lub rozwiązaniu po upływie okresu wypowiedzenia. Jeżeli, po wygaśnięciu lub rozwiązaniu takiej umowy, najemca nie opróżni lokalu, właściciel będzie mógł doręczyć najemcy żądanie opróżnienia lokalu sporządzone na piśmie opatrzonym urzędowo poświadczonym podpisem właściciela.
W przypadku bezskutecznego upływu terminu ustalonego w żądaniu, właściciel będzie mógł złożyć do sądu wniosek o nadanie klauzuli wykonalności tytułowi egzekucyjnemu – złożonemu w formie aktu notarialnego oświadczeniu najemcy o poddaniu się egzekucji obowiązku opróżnienia lokalu.
Regulacja powyższa wraz ze zmianą w ustawie Kodeks postępowania cywilnego polegającą na wyłączeniu wobec osób, które utraciły tytuł prawny do lokalu wynajmowanego na podstawie umowy o najem okazjonalny lokalu, uprawnienia do otrzymania pomieszczenia tymczasowego, ułatwi przeprowadzanie eksmisji.
Kolejna zmiana w ustawie z dnia 17 grudnia 2009 r. dotyczy opodatkowania zryczałtowanym podatkiem przychodów z tytułu najmu od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Zmiana dotyczy wszystkich umów najmu (a nie tylko umów o najem okazjonalny).
W wyniku nowelizacji ustawy zniesiony zostaje limit 4000 euro, powyżej którego stosowana była wyższa (20%) stawka podatku ryczałtowego. Oznacza to pozostawienie jednej stawki na poziomie 8,5 % co niewątpliwie uprości formułę stosowania zryczałtowanego podatku dochodowego, a dla podatników przekraczających limit kwotowy, powyżej którego obowiązuje obecnie stawka 20%, oznaczać będzie również obniżenie wymiaru podatku.
Ustawa wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem przepisu art. 3 wprowadzającego jednolitą stawkę zryczałtowanego podatku dochodowego od osób fizycznych, który obowiązuje od dnia 1 stycznia 2010 r.
Zobacz tekst ustawy wprowadzającej najem okazjonalny